Opis
Piołun luizjański
(Artemisia ludoviciana)
„Foothill sagewort”
Mrozoodporna bylina z rodziny Asteraceae, gatunek po raz pierwszy opisał Thomas Nuttall w 1818 r.
Dorasta do 1,2 m wysokości, oprócz nasion rozmnaża się również poprzez kłącza.
Liście o długości od 10 do 12 cm lancetowate, puszyste, srebrzystobiałe, z wiekiem zielone. Kwitnie od lipca do października, jest bardzo odporna na mróz.
Pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, Meksyku i Gwatemali. Jest bardzo łatwa w uprawie i powszechnie sadzona w ogrodach przydomowych jako roślina ozdobna i lecznicza oraz kadzidło.
O etymologii Artemizji krążą dwie teorie: według pierwszej nazwę zawdzięcza Artemidzie, siostrze bliźniaczce Apolla oraz greckiej bogini cnót łowieckich i leczniczych, zwłaszcza ciąży i porodu. Zgodnie z drugą teorią rodzaj został przyznany na cześć Artemizji II, siostry i żony Mausola, króla Karii, w latach 353-352 pne., która panowała po śmierci władcy. Na jej cześć wzniesiono Mauzoleum Halikarnasu, jeden z siedmiu cudów świata. Artemizja była ekspertem w dziedzinie botaniki i medycyny.
Rdzenni Amerykanie używali tego gatunku jako rośliny leczniczej, źródła błonnika do wytwarzania artykułów gospodarstwa domowego i do celów obrzędowych. Dakotowie używali tej rośliny do ochrony przed złowrogimi mocami. Apache, Chiricahua i Mescalero używali go jako przyprawy, podczas gdy plemię Blackfoot używało go jako leku do celów dermatologicznych.
Roślina była tradycyjnie wykorzystywana przez liczne plemiona Indian Ameryki Północnej. Czejeni wykorzystywali roślinę w ceremoniach. Była używana jako kadzidło. Dym stosowano w celu odpędzenia złych i złowieszczych snów. Na rozżarzonych węglach rozsypywano suszone kwiaty, powstały dym służył również jako antidotum na farmaceutyki. Stosowana także jako składnik w namiotach potu. Wywaru z rośliny używano do moczenia obolałych stóp. Wykorzystywano ją na problemy żołądkowe (wewnętrznie), bóle brzucha (całe rośliny lub pędy), problemy przewodu pokarmowego, gorączkę (okłady przesiąknięte liśćmi, zwłaszcza dla niemowląt), na problemy z płucami, wykrztuśnie, przeziębienia (Odwar z całej rośliny przy ciężkim przeziębieniu), katar, kaszel, grypę, bóle głowy (wywar z liści), jako tonik po porodzie (odwar z korzenia lub całej rośliny), zaburzenia miesiączkowania (odwar z liści), oraz na krwawienie z nosa. Liście umieszczane na godzinę w nozdrzach leczyły ból głowy, przeziębienia i gorączkę. Używano jej również przy problemach skórnych, na owrzodzenia, wysypki, swędzenia, choroby weneryczne, wykwity skórne, do przyspieszenia gojenia się ran oraz przy ciężkich zakażeniach. Maść z rozdrobnionej rośliny wcierano w ciało przeciwbólowo, przeciwreumatycznie oraz na drętwienie.
Herbatę stosuje się do oczyszczania krwi, na przeziębienie, działa leczniczo na wątrobę. Stosowana na bóle i problemy żołądkowe. Zawarte w niej substancje (zwłaszcza tujon) działają przeciwpasożytniczo oraz spowalniają rozwój bakterii.
Obecnie wśród wielu leczniczych zastosowań, w miejscu jej naturalnego występowania, jest zalecana jako skuteczna w leczeniu bólu żołądka, skurczy żołądka i jelit.