Czarnuszka damasceńska – Love in the mist – Devil in the bush

(Nigella damascena)

Jednoroczna, ozdobna roślina ogrodowa, należąca do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae), osiąga wysokość 20-40 cm. Pochodzi z południowej Europy, Afryki Północnej i południowo-zachodniej Azji. Powszechnie uprawiana w ogrodach w Ameryce Północnej, w Europie znana od czasów elżbietańskich.

Kwiaty są duże, promieniste, najczęściej w różnych odcieniach niebieskiego, ale mogą być też białe. Kwitnie od maja do sierpnia, jest rośliną owadopylną i miododajną. Owocem jest duża kapsułka, która zawiera liczne nasiona, dojrzewa (brązowieje) pod koniec lata. Roślina rozsiewa się sama i rośnie w tym samym miejscu z roku na rok.

Jest bardzo łatwa w uprawie. Wymaga żyznej i przepuszczalnej gleby i stanowiska w pełnym słońcu. Rozmnaża się wyłącznie przez nasiona, które wysiewa się wczesną wiosną, od razu na stałym stanowisku (nie lubi przesadzania). Jest uprawiana głównie na kwiat cięty do wiązanek i bukietów – bardzo długo zachowuje świeżość. Ozdobne są również owoce, są one głównie używane w suszonych bukietach kwiatowych.

Nazwa Gretl in der Stauden odnosi się do austriackiej legendy. Córka wieśniaka Gretl musiał zrzec się miłość do Hansa na prośbę ojca. Pragnienie zakochanych i ich tęsknota za sobą, zostały przekształcone w niebieskie kwiaty.

W symbolicznym języku kwiatów jest to jeden z klasycznych kwiatów, który świadczy o odrzuceniu zalotów. Młode kobiety wysyłając swojemu zalotnikowi kosz, w którym znajdowały się te kwiaty, informowały go tym samym, że nie są nim zainteresowane jako partnerem.

Jest to roślina lecznicza o podobnych właściwościach leczniczych jak czarnuszka siewna. Stosowany w medycynie naturalnej jako środek moczopędny, przeciwrobaczny, wykrztuśny i wiatropędny. W przeciwieństwie do Nigella sativa zawiera alkaloid damasceine, który jest toksyczny w wysokich dawkach.