Opis
Buzdyganek naziemny
(Tribulus terrestris)
Pochodzi prawdopodobnie z nadmorskich piaszczystych wybrzeży Chin i Japonii, występuje na rozległych obszarach Europy, Azji, Afryki i Australii. Dobrze rośnie wzdłuż rzek i strumieni, w nadmorskich piaskach, na pastwiskach i ścieżkach, ale jego typowym siedliskiem są suche obszary, stepy i piaski. W cieplejszych obszarach jest rośliną wieloletnią, w chłodniejszym klimacie jednoroczna (bez problemu wydaje nasiona które rozsiewają się same i mogą przetrwać aż do wiosny). Łodygi płożące się, o długości nawet 1m, często rozgałęzione, o wysokości około 10cm, mogą rosnąć bardziej w górę w cieniu lub wśród wyższych roślin. Kwiaty koloru cytrynowo-żółtego, wielkości 4-10 mm, z pięcioma płatkami. Każdy kwiat kwitnie przez tydzień, następnie tworzy się owoc, który łatwo rozpada się na cztery lub pięć pojedynczych nasion z długimi i twardymi kolcami. Tribulus może równie dobrze rosnąć i rozmnażać się w naszych warunkach klimatycznych. Nasiona należy namoczyć przed wysiewem w wodzie dla bardziej równomiernego i szybszego kiełkowania, wysiewać wiosna na zewnątrz lub w domu przez cały rok. Sadzonki rosną szybko i po osiągnięciu długości około 5 cm, pędy zaczynają kwitnąć. Przed pierwszymi mrozami zaleca się zebrać całą roślinę. Liści i dojrzewających owoców można używać w czasie całej wegetacji. Kolce są wystarczająco ostre aby przebić oponę rowerową lub spowodować bolesne obrażenia stóp.
W południowej Afryce nasiona lub orzeszki umazane sokiem Acokanthera venenata są wykorzystane w morderczej broni. Tribulus zawiera wysoki poziom roślinnych „sterydów anabolicznych” (fitosteroli), najwyższe stężenie występuje w owocach i korzeniach roślin, zawiera też dużo witamin i minerałów. W porównaniu do chemicznych środków działających podobnie, nie wykazuje żadnych skutków ubocznych.
Używana od wieków w medycynie chińskiej i indyjskiej. Roślina stosowana w Ayurwedzie do leczenia niepłodności, wzmacniająca, afrodyzjak. W tradycji chińskiej jest stosowana w problemach układu moczowego i niedostatecznej produkcji mleka u karmiących matek, w Indiach jako afrodyzjak, lek uspokajający i moczopędny. Stosowany w medycynie do leczenia niektórych chorób związanych ze sferą seksualną oraz w celu zwiększenia wydajności sportowców. W medycynie zachodniej jest składnikiem suplementów diety mających zwiększać potencję i wspomagać erekcję u mężczyzn. Obecnie promuje się roślinę do wykorzystania w celu zwiększenia potencji seksualnej, to użycie odkryto we Wschodniej Europie w 1970 roku (Bułgaria). W 1990 roślina została uznana za panaceum na poprawę seksualności, zarówno dla mężczyzn jak i kobiet. Niezależne badania w Bułgarii sugerują, że wyciąg z T. terrestris nieznacznie zwiększa poziom hormonów, który potem wraca do normy. Zwiększa poziom testosteronu, co sprzyja budowaniu mięśni, zwiększeniu siły, znacznemu zwiększeniu wytrzymałości, przyspieszeniu odzyskiwania siły, wzrostowi płodności i libido, jest pomocny również w leczeniu choroby wieńcowej, zwiększa żywotność, ilość i ruchliwość plemników, wspomaga wzwód, pobudza spermatogenezę u mężczyzn i owogenezę u kobiet, działa antybakteryjnie i przeciwgrzybicznie. Wyciągi z buzdyganka obniżają stężenie trójglicerydów, cholesterolu i ciśnienie krwi. Dla mężczyzn (powyżej 40 lat):zwiększa stężenia testosteronu do 30%łagodzi objawy andropauzy pomaga na problemy z prostatą wzrost zainteresowanie seksem przywraca witalność i wigor, zwiększenie masy mięśni kosztem tłuszczu zmniejszenie naprężeń wewnętrznych. Dla kobiet (w wieku od 40 lat):łagodzi negatywne objawy menopauzy redukuje tkankę tłuszczową zwiększenie stężenia FSH i estradiolu zwiększenie apetytu seksualnego, tłumi bezsenność, stres, depresję, uderzenia gorąca, zmiany nastroju i drażliwość.
